4. Sınıf Fen Bilimleri Kitabı Kuvvetin Şekil Değiştirici Etkisi Metni Etkinlik Cevapları Sayfa 77, 78
4. Sınıf Fen Bilimleri Kitabı Kuvvetin Şekil Değiştirici Etkisi Metni Etkinlik Cevapları
4. Sınıf Fen Bilimleri Kitabı Sayfa 77-78
Soru : Aşağıdaki hareket durumlarının kuvvetin hangi etkisine uygun olduğunu belirleyiniz. Belirlediğiniz hareket durumunun numarasını ilgili alana yazınız. Numaraları birden fazla etki için kullanabilirsiniz.
1. Masa tenisi oynarken rakete çarpan topun hareketi.
2. Otobüsün durağa yaklaşırken yaptığı hareket.
3. Limandan ayrılan geminin hareketi.
4. Virajı dönen aracın hareketi.
5. Yokuş aşağı yuvarlanan topun hareketi.
6. Kale direğine çarpan topun hareketi.
7. Yağmurdan kaçan insanların yaptığı hareket.
8. Yeşil ışık yandığında aracın yaptığı hareket.
9. Piste inen uçağın hareketi.
10. Frene basıldığında bisikletin yaptığı hareket.
Cevap :
Hızlandırma Etkisi : 3, 5, 7, 8
YavaÅŸlatma Etkisi :Â 2, 9, 10
Yön Değiştirme Etkisi : 1, 4, 6
Soru : Çömlek yapımında kuvvetin hangi etkilerinin bulunduğunu araştırınız. Araştırma sonuçlarını arkadaşlarınızla paylaşınız.
Kısa Cevap :
Madde Madde Çömlek yapımında kuvvetin birçok etkisi bulunmaktadır. İşte bu etkilerin kısa bir özeti:
- Şekillendirme Kuvveti: Çömlekçi, kili yoğurarak ve sıkıştırarak şekillendirir. Bu kuvvet, kilin hava kabarcıklarından arındırılmasını ve homojen bir yapıya kavuşmasını sağlar.
- Döndürme Kuvveti: Çömlek çarkı üzerinde kil dönerken, merkezkaç kuvveti devreye girer. Bu kuvvet, kili düzgün ve eşit bir şekilde genişleterek şekillendirir.
- Kesme Kuvveti: Çömlekçinin aletleriyle kil üzerinde uyguladığı kesme kuvveti, fazla kilin alınmasını ve detayların işlenmesini sağlar.
- Basınç Kuvveti: Kilin her yüzeyine eşit basınç uygulayarak düzgün ve simetrik bir form elde edilir. Bu kuvvet, çömleğin yapısal bütünlüğünü korur.
- Kuruma Kuvveti: Kilin kuruma sürecinde su kaybı nedeniyle büzülme kuvvetlerine maruz kalır. Çömlekçi, bu kuvvetleri kontrol ederek çatlama ve şekil bozulmalarını önler.
Bu kuvvetler, çömlek yapımında kilin şekillendirilmesi ve son halinin elde edilmesinde kritik rol oynar.
Uzun Cevap :
Maddeler Halinde Çömlek yapımında kuvvetin çeşitli etkileri vardır ve bu etkiler, çömlekçinin ham kili şekillendirme sürecinde büyük önem taşır. İşte çömlek yapımında kuvvetin etkileri:
- Åžekillendirme Kuvveti:
- Basma ve Sıkıştırma: Çömlekçi, kili yoğururken ve şekillendirirken kuvvet uygular. Bu basma ve sıkıştırma kuvvetleri, kilin içerisindeki hava kabarcıklarını çıkarır ve kilin homojen bir yapıya sahip olmasını sağlar.
- Çekme ve Germe: Kilin şekillendirilmesi sırasında, çömlekçi ellerini kullanarak kili çeker ve gerer. Bu kuvvetler, çömleğin duvarlarının inceltilmesi ve istenen formun verilmesi için kullanılır.
- Döndürme Kuvveti:
- Merkezkaç Kuvveti: Çömlek yapımında kullanılan çark, kili döndürürken merkezkaç kuvveti uygular. Bu kuvvet, kilin dengeli bir şekilde genişlemesini ve şekil almasını sağlar.
- Sabit Tutma Kuvveti: Çömlekçi, dönen çark üzerindeki kili sabit tutmak ve kontrol etmek için elleriyle kuvvet uygular. Bu, kilin istenmeyen şekilde kaymasını veya dengesiz hale gelmesini önler.
- Kesme ve Kesme Kuvveti:
- Alet Kullanımı: Çömlekçinin kullandığı aletler (örneğin, tel kesici, tahta veya metal şekillendirici) kil üzerinde kesme kuvveti uygular. Bu, fazla kilin kesilmesi, düzleştirilmesi veya detayların işlenmesi için gereklidir.
- Eşit Dağıtım ve Basınç Kuvveti:
- Homojen Basınç: Çömlekçi, kilin her tarafına eşit basınç uygulayarak düzgün ve simetrik bir şekil elde etmeye çalışır. Bu kuvvetlerin doğru uygulanması, çömleğin estetik ve yapısal bütünlüğünü sağlar.
- Kuruma ve SertleÅŸme Kuvveti:
- Büzülme ve Çatlama: Çömlek, kuruma sürecinde su kaybederken büzülme kuvvetlerine maruz kalır. Çömlekçinin bu süreçte uyguladığı kontrollü kuvvetler, çatlama ve şekil bozulmalarını önlemeye yardımcı olur.
Çömlek yapımında kuvvetlerin bu etkileri, hem kilin istenen forma sokulmasını sağlar hem de çömleğin yapısal bütünlüğünü korur. Çömlekçi, bu kuvvetleri ustalıkla yöneterek sanatsal ve işlevsel eserler yaratır.
4. Sınıf Fen Bilimleri MEB Yayınları Ders Kitabı Sayfa 77 Cevapları
UYGULAYALIM Kartondan Şapka Yapımı
Amaç: Kuvvetin şekil değiştirici etkisini gözlemlemek.
MALZEMELER
4 farklı renkte el işi kâğıdı
1 adet fon kartonu
1 adet makas
1 adet yapıştırıcı
UYGULAMA BASAMAKLARIÂ
Fon kartonundan koni şeklinde bir şapka yapınız.
• El işi kâğıtlarının beyaz tarafına istediğiniz meyveleri çizip makas yardımıyla kesiniz.
• Kestiğiniz meyveleri şapkaya yapıştırınız.
• Karton ve kâğıtlarda meydana gelen değişiklikleri gözlemleyiniz.
1. Kartonun ve kâğıtların ÅŸeklini deÄŸiÅŸtirmek için kuvvetin hangi etkisini kullandınız?Â
Cevap :
- Kartonun ve kağıtların şeklini değiştirmek için kuvvetin şekil değiştirici etkisini kullandınız.
2. Kuvvet etkisiyle ÅŸekil verilen kâğıtlar eski hâllerine döner mi? Neden?Â
Cevap :
- Kuvvet etkisiyle şekil verilen kağıtlar eski hâllerine dönmez çünkü kağıtlar ve karton esnekliklerini kaybeder ve kesildiklerinde veya büküldüklerinde kalıcı şekil değişikliği yaşarlar.
