5. Sınıf Türkçe Anıttepe Yayıncılık Mustafa Kemal’in Kağnısı Metni Etkinlik Cevapları Sayfa 40, 41, 42, 43, 44, 45

5. Sınıf Türkçe Kitabı Mustafa Kemal’in Kağnısı Metni Etkinlik Cevapları

5. Sınıf Türkçe Kitabı Sayfa 40-42-43-44-45

HAZIRLIK ÇALIŞMALARI

1. “Kurtuluş Savaşı” ifadesi size neler çağrıştırıyor?

Cevap :
Kurtuluş Savaşı ifadesi bana çok anlamlar çağrıştırıyor. Aile büyüklerimden öğretmenlerinden ve ders yaptığımız kitaplarda kurtuluş Savaşı ile ilgili bir çok bilgi ve yaşanmış olaylar dinledim. Gerçekten o devirde yaşayan insanların hepsi cesurca canlarına ortaya koymuş ve vatanlarını savunmak için ellerinden ne geliyorsa yapmışlardır.
Kurtuluş Savaşı bana cesareti kahramanlığı ve birlik olunduğu zaman düşman ne kadar güçlü olursa olsun insanların başarabileceğini çağrıştırıyor. Cephede canını ortaya koyan Cesur insanların çocuk yaşta dönecek olan gençlerin yetim kalan çocukların kadınların çocuklarını gerekince bırakarak cesurca savaştıklarını çağrıştırıyor.
Kurtuluş Savaşı milli birlik ve beraberliğin üstünlüğünü devlete olan aşkı bu milletin düşmanlara boyun eğmeyeceğine ve ardından kazanılan savaşta beraber kurulan cumhuriyeti çağrıştırıyor.
Devlet yıkılmak üzere bile olsa milletin el ele vererek vatanını savunabileceğini ve az imkanlarla bile olsa çok büyük işler yapabileceğini çağrıştırıyor.
Bizlere düşen şey kurtuluş savaşını en ince ayrıntılarıyla bilip bu anıları saygı ile yaklaşıp o gün de olduğu gibi bugün de düşmanlara fırsat vermemektir.

2. “Millî Mücadele’de kahramanlık gösteren Türk kadınları”yla ilgili bulduğunuz görselleri arkadaşlarınızla paylaşınız.

Cevap :

“5. Sınıf Türkçe Kitabı Anıttepe Yayıncılık Sayfa 40-42-43-44-45”

5. Sınıf Türkçe Anıttepe Yayıncılık Ders Kitabı Sayfa 42 Soruları ve Cevapları

1. ETKİNLİK

Soru : Okuduğunuz şiirde geçen bazı kelimeler ve kelimelerin anlamları aşağıda verilmiştir. Bu kelimeleri, anlamlarıyla örnekteki gibi eşleştiriniz.

(kağnı-ulu-nazar-cephe-yas-mahzun-çarık)

a) Üzerinde savaşın sürdüğü bölge.
Cevap : cephe

b) Ölüm veya bir felaketten doğan acı ve bu acıyı belirten davranışlar, matem.
Cevap : yas

c) İki veya dört tekerlekli, dingili tekerlekle birlikte dönen öküz arabası.
Cevap : kağnı

ç) Erdemleri bakımından çok büyük, yüce. 
Cevap :ulu

d) Üzgün.
Cevap : mahzun

e) Belli kimselerde bulunduğuna inanılan, kıskançlık veya hayranlıkla bakıldığında insanlara, eve, mala mülke hatta cansız nesnelere kötülük verdiğine inanılan uğursuzluk, göz. 
Cevap :nazar

f) İşlenmemiş sığır derisinden yapılan ve deliklerine geçirilen şeritle sıkıca bağlanan ayakkabı.
Cevap : çarık

2. ETKİNLİK

Aşağıdaki soruları “Mustafa Kemal’in Kağnısı” şiirine göre cevaplayınız.

1. Elif, kağnısına hangi ismi vermiştir?

Cevap :
Elif, kağnısına “Mustafa Kemal’in kağnısı” ismini vermiştir.

2. Elif, kağnısı ile ne taşımaktadır?

Cevap :
Elif, kağnısı ile mermi taşımaktadır.

3. Elif, asker içinde hangi özelliği ile nam salmıştır?

Cevap :
Elif, asker içinde hızlı olması ve çok yük taşıması ile nam salmıştır.

4. Kocabaş yere yığıldıktan sonra Elif ne yapmıştır?

Cevap :
Kocabaş yere yığıldıktan sonra Elif Kocabaş ’ın yerine kağnıya kendini koşmuştur.

5. Şiirde geçen “İnliyordu dağın ardı, yasla” sözüyle anlatılmak istenen nedir? Dağın ardında ne yaşanmaktadır?

Cevap :
Şiirde geçen “İnliyordu dağın ardı, yasla” sözüyle dağların arkasında büyük bir savaş olduğu ve orada şehitlerin olduğu anlatılmak istenmiştir. Dağın ardında savaşlar yaşanmakta ve askerlerimiz büyük mücadeleler vermekteydi. Hemde bu mücadeleyi en zor şartlara ve imkansızlıklar içinde yapıyorlardı.

6. Günlük hayatınızdaki sorumluluklarınızı yerine getirirken karşılaştığınız zorluklara nasıl çözümler üretiyorsunuz?

Cevap :
Günlük hayatımda bir çok sorumluluğum var. Bu sorumluluklardan bazıları evde bazıları okuldan bazıları ise insanlarla olan ilişkilerimde olan sorumluluklarıdır.
Bazen başka bir şey yapmak istediğim zaman veya canım sıkkın olduğu zaman sorumluluklarımı yerine getirmek istemiyor olabiliyorum.  Mesela evimize misafir geldiği zaman veya canım sıkkın olduğu zaman ödevlerimi yapmak istemediğim zamanlar oluyor. Böyle olduğu zaman öncelikle biraz oyuna vakit ayırıyor ve bazen gerekirse ödevime zaman içerisinde bölerek parça parça yapıyorum. Böylece hem oyun oynamış hem canımın sıkıntısı gitmiş hem de ödevimi bitirmiş oluyorum. Bazen de ödevimi oyun haline getirerek farklı hayaller kuruyor ve böylece canım sıkılmadan ödevimin hepsini yapmış oluyorum. Çalıştığım kitabın veya defterin yanına sticker yapıştırmak veya güzel şekiller çizerek sıkılmamı ölüyorum.
Evde olan sorumluluklarıma gelince ise aileme yardım etmek bana düşen görevleri yapmak odamı toplamak gibi sorumluluklar bana ait. Bunları yapmak istemediğim zaman bunların bir oyun olduğunu hayal ediyor ve eğlenerek yerine getiriyorum.
Sorumluluklar kesinlikle yapmamız gereken şeyler. Bunun için canımız istemese bile bunları yapmamız gerekir. Annemiz canı istemediği için yemek pişirmesi babamın canı sıkıldığı için işe gitmesi neler olabileceğini bir düşün. Buda onların sorumlulukları ve her gün bunları düzenli olarak yerine getiriyorlar.

Bizim de bu sorumlulukları yerine getirmemiz gerekiyor. Bunun için canımız sıkılsa bile hayal kurarak eğlenerek veya başka çözümler bularak sorumluluklarımızı yerine getirmeliyiz.

3. ETKİNLİK

a) Okuduğunuz şiirin size çağrıştırdığı kavramları ve hissettirdiği duyguları yazınız.

Cevap :
Şiirin çağrıştırdığı kavramlar : Kahramanlık, mücadele, savaş, ölüm, vatan aşkı, imkansızlık, başarı
Şiirin hissettirdiği duygular : Şiir ben de bir gurur ve bir hüzün uyandırdı.  Bu kadar fedakar ve kahraman büyüklere sahip olduğum için bir yandan gurur duydum bir yandan da onların yaşamış olduğu şeyi düşünerek hüzünlendim. Devletimin ne kadar büyük fedakarlıklardan bugünlere geldiğini anlamış oldum. Gerek bu şiir gerekse de diğer bilgiler bana vatanımızın ne kadar zor şartlarda kazanıldığını ve bundan sonra da elimizden gelen bütün sorumlulukları yaparak devletimizi daha büyük yerlere getirmenin gerekliliğini göstermiş oldu. Şiir okumaya doyamadım ve gerçekten çok güzel bir şiir olduğunu düşünüyorum.

b) Yazdığınız bu kavramlardan yola çıkarak aşağıdaki cümleyi tamamlayınız.

Cevap :
Şiirin ana duygusu: bence şiirin ana duygusu vatanseverlik azim fedakarlık ve başarıdır.

5. Sınıf Türkçe Anıttepe Yayıncılık Ders Kitabı Sayfa 43 Soruları ve Cevapları

4. ETKİNLİK

Soru : Okuduğunuz şiirin kahramanı kimdir? Bu kahramanın fiziksel ve kişilik özelliklerini şiire göre belirleyerek ilgili yerlere yazınız.

Cevap :
Şiirin kahramanı: Okuduğum şiirin kahramanı Elif’tir.
Fiziksel özellikleri: Fiziksel özellikleri iri bir vücuda sahip olması, elma yanaklı, üzüm gözlü, eli kınalı olmasıdır.
Kişilik özellikleri: Kişilik özellikleri azimli, çalışkan, sorumluluk sahibi olmasıdır.

5. ETKİNLİK

Soru : Elif’in yerinde siz olsaydınız Kocabaş öldükten sonra ne yapardınız?

Cevap :
Elif’in yerinde ben olsaydım kocabaş öldükten sonra ben de onun yaptığını yapardım. Elif’in yaptığı gerçekten büyük bir fiziksel güç gerektirse de zor durumda insanlar normal hayatta yapamadıklarını yapmak zorunda hissederler ve bunu başarılar. Umarım devletimiz bir daha böyle savaş ortamları görmez. Ama eminim ki ben de o zamanlarda yaşamış olsaydım o zamanki kahramanlar ve elif gibi ülkemi savunmak için gücümün yet diye her şeyi yapar canımı ortaya koyardım. Bu sebeple Elif’in yapmış olduğu şeyi haklı buluyorum.

6. ETKİNLİK

Soru : Aşağıdaki dizelerde altı çizili kelimelerin eş anlamlılarını bulunuz. Bu kelimeleri birer cümlede kullanınız.

Çabuk giderdi, çok götürürdü Elifçik,

• Eş anlamlısı : Tez
• Cümle:
• Tez gidesin tez gelirsin yavrucuğum
• Tez zamanda Allah kavuştursun sizi
• Tez vakitte birbirimize kavuşmak ümidiyle bekliyorum.
• Tez kelimesi çabuk kelimesinin eş anlamlısıdır
• Zaman ne de tez geçti böyle.

Kınalı ellerinden rüzgâr geçerdi, daim;

• Eş anlamlısı : devamlı
• Cümle:
• Bugünlerde devamlı aklımda olan bir meseleyi düşünüyorum.
• Devamlı bana yapmış olduğu hakaret aklıma geliyor.
• Devamlı mutlu olabilmek ve enerjimizi yerinde tutabilmek için çaba sarf etmeliyiz.
• Bu sular devamlı buradan akıyor. Bu sular devamlı buradan akıyor

Uzak cephelerin acısıydı gıcırtılar,

• Eş anlamlısı : ırak
• Cümle: Gözden Irak olan gönülden de Irak olur.
• Aman benden Irak olsun bana yeter.
• Senden Irak olan benden de Irak olsun.

Nam salmıştı asker içinde.

• Eş anlamlısı : ün
• Cümle:
• Bu doktorun ünü bütün şehre yayıldı.
• Başarısıyla ün salan bir öğretmenin öğrencisiyim.
• İyi bir başarı elde etmedikçe ün salamazsın.

Bu kez yine herkesten evvel almıştı yükünü,

• Eş anlamlısı : önce
• Cümle: Önce sen gel sonra ben gelirim
• Önce vatan, önce millet, sonra biz.
• Herkesten önce elif okuldaki yerini almış.
• yemeye herkesten önce gitmeliyim.

Kocabaş, çok ihtiyardı, çok zayıftı,

• Eş anlamlısı : yaşlı
• Cümle: Bizim inek bu sene iyice yaşlandı.
• Yaşlı adamın gözleri iyice görmez olmuş.
• Yaşlı kadın bize doğru ilerleyerek saçımızı okşadı.
• yaşlı köpek genç köpeklere taş çıkaracak kadar hızlı koşuyordu.
• Yaşlı insanlara çokça hürmet etmeliyiz.

7. ETKİNLİK

Soru : Şiirde geçen “iyceden iyceden” ifadesini günümüz Türkçesinde nasıl söylersiniz? Şair, bu şekilde niçin kullanmış olabilir?

Cevap :
Şiirde geçen “iyceden iyceden” ifadesini günümüz Türkçesinde “yavaştan yavaştan” olarak söyleriz.
Şiirde şair, kıta sonlarındaki ahenk’i oluşturmak ve ses uyumunu bozmamak için bu şekilde kullanmış olabilir.
Şair, o zamanlar bu şekilde bir şive de konuşulduğu içinde  bu şekilde kullanmış olabilir. Ülkemizde hala farklı şehirlerde çok farklı şiveler kullanılmaktadır. Hasta bu şiveler o kadar çok farklı olur ki başka bir şehire giden insan diğer insanların ne sölediğini bazen anlayamaz. Türkçemiz bile hep bilgiler bundan sonra çok da değişikliğe uğramış o zamanlarda bir insan sözlerini duyacak olsa anlamayabiliriz.

5. Sınıf Türkçe Anıttepe Yayıncılık Ders Kitabı Sayfa 44 Soruları ve Cevapları

8. ETKİNLİK

Soru : Şiirden alınmış aşağıdaki dizeleri okuyunuz.

Kınalı ellerinden rüzgâr geçerdi, daim;
Toprak gülümserdi çarıklı ayaklarına.

a) Bu dizelerde insana ait davranışlar gösteren varlıkları ve gösterdikleri bu davranışları yazınız.

Cevap :
İnsana ait davranış gösteren varlıklar : Rüzgar ve toprak ,bu dizelerde insana ait davranışlar gösteren varlıklardır.
Gösterdikleri davranışlar : Kınalı olmak ve gülümsemek insanlara ait davranışlardır.

b) Siz de aşağıdaki örnekten yararlanarak cümleler kurunuz.

Cevap :

“5. Sınıf Türkçe Anıttepe Yayıncılık Ders Kitabı Sayfa 44 Soruları ve Cevapları”

9. ETKİNLİK

Soru : Aşağıdaki görselleri inceleyiniz.

1. Görsellerde dikkatinizi neler çekmiştir?

Cevap :
Görselde dikkatimi çeken şey büyük bir savaşın yaşandığı ,bombaların atılması ve bir kadının hayvanları ile beraber bu kadar ağır bir yük taşımaya çalışmasıdır. Resmi görünce ne kadar bir zorluk yaşandığını da anlamış oldum. Bu milli mücadelede görsellerde gördüğüm kadarıyla demek ki sadece erkekler ve askerler değil kadınlar da ellerinden gelen her şeyi yapmışlardır.

2. Görsellerle “Mustafa Kemal’in Kağnısı” şiiri arasında nasıl bir ilişki vardır?

Cevap :
Görsellerde kağnı, askerler ve kurtuluş mücadelesi resmedildiği için, bu savaşın baş komutanlarından olan Mustafa Kemal Atatürk’ün kanısı olması arasında bir ilişki kurulmuştur.

3. Görsellerden ve “Mustafa Kemal’in Kağnısı” şiirinden yola çıkarak Kurtuluş Savaşı’nda Türk kadınının fedakârlıklarını ve sorumluluklarını anlatan bir konuşma yapınız.

Cevap :
Değerli öğretmenim ve sevgili arkadaşlarım
Kurtuluş Savaşı bizim devletimizin doğduğu yıllar ve en büyük sancıların çekilmiş olduğu zamanlardır. Bu büyük fedakarlıkların olduğu zamanlarda en az erkekler kadar kadınlarda ellerinden gelen büyük fedakarlıklar göstermişlerdir.
Nene hatun, Karafatma gibi adı bilinen ve bilinmeyen milyonlarca Türk kadını canlarına ortaya koyarak bir daha geri dönmeyeceklerini düşünerek bazıları evlatlarının geride bırakarak ellerinden gelen büyük fedakarlıklar yapmışlardır.
bize düşen onların yapmış oldukları bu büyük fedakarlıkların hepsini bilmek öğrenmek en ince ayrıntısına kadar aklımızda tutmak ve onların yapmış olduğu bu mücadeleye saygı olarak devletimizi güçlendirmeye çalışmaktır.
Onlara olan saygımızın gerekçesi budur ve bu bizim en büyük sorumluluğumuz vatanımıza sahip çıkmaktır. Çünkü eğer vatan olmazsa huzur olmaz yaşam olmaz.

5. Sınıf Türkçe Anıttepe Yayıncılık Ders Kitabı Sayfa 45 Soruları ve Cevapları

10. ETKİNLİK

a) Aşağıdaki dizenin sonunda hangi noktalama işareti kullanılmıştır? Bu işaretin kullanılma sebebi nedir? “Nazar mı değdi göklerden, ne?”

Cevap :
Aşağıdaki dizelerin sonunda soru işareti kullanılmıştır. Cümlede soru anlamı ifade edildiği için soru anlamı olduğu için kullanılmıştır.

b) Aşağıdaki cümleleri noktalama işaretlerine dikkat ederek okuyunuz. Soru işaretinin kullanım özelliklerini dikkate alarak ilgili açıklamayla eşleştiriniz.

Cevap :

“5. Sınıf Türkçe Anıttepe Yayıncılık Ders Kitabı Sayfa 45 Soruları ve Cevapları”

11. ETKİNLİK

Soru : Okuduğunuz “Mustafa Kemal’in Kağnısı” adlı şiiri kendi cümlelerinizle hikâyeleştiriniz.

Cevap :
Kurtuluş Savaşı zamanlarıydı. Yıkılan devletten herkes bir pay almak istiyor ve düşmanlar ülkemizde paramparça haline getiriyordu. Türk milleti esir olmanın felaketini bildiği için bütün canını varını yoğunu ortaya koymuş kadın çocuk yaşlı demeden herkes cepheye koşmuştu.
Cepheye koşan kahraman kadınlardan bir tanesi de Elif’ti. Elif bu zor zamanlarda doğmuştu ve elinde olan kağnısıyla beraber görevi cepheye mermi taşımaktı.  Bir kadının gücü bu kadar mermiyi kağnıyla taşımaya yetmese de içindeki iman ve vatan aşkı onun gücüne güç katıyordu.
Elif kağnısına “Mustafa Kemal’in kağnısı “derdi . Kim bilir belki de böyle diyerek kendine güç bulur ve kanısına güçlendiğini düşünülürdü. Yine bir gün bu büyü görevini yaparken kocabaş ismini verdiği öküzü durdu ve yere yığıldı. Yiğit kadın çok üzüldü ama yapacak başka bir şey olmadığı için içindeki iman ve vatan severlik gücüyle kağnıları alarak öküzün yerine kendi koşmaya başladı ve yoluna devam etti .
İşte böylece elif gibi milyonlarca kahraman kadın ve diğer askerler sayesinde vatanımız kurtulmuş düşmanlardan temizlenmiştir.
Bize düşen vatanımızı korumak ve o günlerin bir daha geri gelmemesi için vatanımızı elimizden geldiği kadar kuvvetlendirmektir.

BİR SONRAKİ DERSE HAZIRLIK

1. Atatürk’ün vatan sevgisi ve liderlik özelliklerini yansıtan veciz sözlerini araştırınız.

Cevap :

Atatürk’ün vatan sevgisini yansıtan vecizeleri:

• Söz konusu olan vatansa, gerisi teferruattır.
• Yurt sevgisi ona hizmetle ölçülür.
• Vatanın her karış toprağı vatandaşın kanıyla sulanmadıkça terk olunamaz.
• Bizim milletimiz, vatanı için, hürriyeti ve egemenliği için fedakar bir halktır.
• Türk vatanı bir bütündür, parçalanamaz.

Atatürk’ün liderlik özelliklerini yansıtan vecizeleri:

• Amaç sadece kazanmaksa savaşta; hiçbir taraf yoktur ki kaybettim desin… Kaybetmek de bir erdemdir sadece bunu onurlu olarak kabul edebilmelisin.
• Ben icap ettiği zaman en büyük hediyem olmak üzere Türk milletine canımı vereceğim.
• Ne kadar zengin ve refah içinde olursa olsun, bağımsızlıktan yoksun bir millet, medeni insanlık karşısında uşak olmak mevkiinden yüksek bir davranışa hak kazanamaz.
• Memleket kesinlikle modern, medeni ve refah içinde olacaktır. Bizim için bu hayat davasıdır.
• Milletler üzüntü ve keder bilmemelidir. Önderlerin (Liderlerin) vazifesi, hayatı neşe ve şevkle karşılamak hususunda milletlerine yol göstermektir.

2. “Millî Mücadele yıllarında yaşamış olsaydınız vatanımızın düşman işgalinden kurtulması için neler yapardınız?” konulu bir konuşma hazırlayınız. Konuşmanızdan önce prova yapmayı unutmayınız.

Cevap :
Değerli öğretmenim ve sevgili arkadaşlarım
Eğer ben milli mücadele yıllarında yaşamış olsaydım yaşım küçük olduğum için hemen cepheye koşar ve elimden gelen bütün mücadeleyi gösterirdim. bana verilen görev her ne ise onu cesurca yerine getirir ve ülkemin korunması için elimden geleni yapardım. Tıpkı dedelerim gibi ben de cesurca savaşarak vatan savunmamı gerçekleştirirdim. elimden gelen bütün gücü sarf eder ve o günlerin geçmesi için elimden gelen her şeyi yapmaya hazır olarak beklerdim.
Zaten baktığımız zaman büyüklerimiz de bu şekilde yapmış ve ellerinden gelen bütün fedakarlıkları göstermişlerdir.  Onların bu fedakarlıklarını olmasa asla başarıyı elde edemez ve düşmanlardan kurtulamazdık. Bütün büyüklerimizi saygıyla anıyor ve onların izinde bize emanet olarak bırakmış oldukları bu vatani sahiplenmek için gururla onların yaşamış oldukları şeyi öğreniyor ve ders alıyorum.